Lp.

Ocena

Wymagania Ucznia:

Dział programowy

I. Bezpieczeństwo państwa

cel

bdb

db

dst

dop

1. Bezpieczny obywatel, bezpieczny naród, bezpieczne państwo

x

x

x

x

x

- definiuje bezpieczeństwo

x

x

x

x

x

– wymienia rodzaje bezpieczeństwa

x

x

x

x

x

– wymienia rodzaje i dziedziny bezpieczeństwa państwa

x

x

- definiuje pojęcia ochrony i obrony narodowej

x

x

x

x

x

-wymienia podmioty odpowiadające za bezpieczeństwo kraju i jego obywateli

2. Bezpieczeństwo Polski w stosunkach międzynarodowych

x

x

x

x

- opisuje geopolityczne położenie Polski

x

x

x

x

- omawia wybrane aspekty tego położenia dla bezpieczeństwa narodowego

x

x

- omawia historyczną ewolucję modelu bezpieczeństwa Polski

x

x

x

x

– opisuje rolę organizacji międzynarodowych w zapewnieniu   bezpieczeństwa Polski

x

x

x

- przykłady polskiej aktywności na rzecz zachowania bezpieczeństwa (w

ONZ, OBWE, NATO)

x

x

x

x

x

- wymienia wybrane zagrożenia dla bezpieczeństwa we współczesnym świecie

II. Postępowanie w sytuacjach zagrożeń

cel

bdb

db

dst

dop

1. Źródła zagrożeń

x

x

x

x

x

- wymienia przykłady nadzwyczajnych zagrożeń

x

x

x

x

- dokonuje podziału zagrożeń ze względu na źródło ich pochodzenia

x

x

x

x

- omawia sposoby przeciwdziałania zagrożeniom

x

x

x

x

- wymienia podmioty działające na rzecz zwalczania skutków zagrożeń i tworzące

system ratownictwa w Polsce

x

x

x

x

x

- wymienia numery alarmowe w Polsce i przypisuje je odpowiednim służbom

x

x

x

- poszczególnym podmiotom ratowniczym przypisuje odpowiednie zadania

cel

bdb

db

dst

dop

2. Ostrzeganie o zagrożeniach i alarmowanie

x

x

x

- charakteryzuje działanie i zadania systemu wykrywania skażeń i alarmowania

x

x

x

x

x

- wymienia środki alarmowe podstawowe i zastępcze

x

x

x

x

- rozróżnia sygnały alarmowe

x

x

x

x

x

- wymienia rodzaje komunikatów ostrzegawczych

x

x

x

x

- omawia sposób ogłaszania i odwołania alarmów

x

x

x

x

- opisuje sposób zachowania się ludności po ogłoszeniu alarmu lub wydaniu komunikatu ostrzegawczego

x

x

x

x

x

-  wymienia sposoby przeciwdziałania panice

3. Ewakuacja

x

x

x

x

- wyjaśnia termin „ewakuacja” i omawia jej znaczenie

x

x

x

- rozróżnia rodzaje i stopnie ewakuacji

x

x

x

x

- opisuje sposób zachowania się podczas ewakuacji z budynku

x

x

x

x

x

- rozpoznaje znaki ewakuacyjne i informacyjne

x

x

x

x

x

- zna szkolną instrukcję ewakuacji

x

x

x

x

- omawia zasady ewakuacji ludności i zwierząt z terenów zagrożonych

x

x

x

- opisuje sposób zaopatrywania w wodę i żywność podczas ewakuacji

x

x

- uzasadnia znaczenie przeciwdziałania panice i podporządkowania się poleceniom

służb ratowniczych

cel

bdb

db

dst

dop

4. Zagrożenia pożarowe

x

x

x

x

x

- wymienia główne przyczyny pożarów

x

x

x

x

- opisuje zasady postępowania po dostrzeżeniu pożaru

x

x

x

x

- omawia przeznaczenie podręcznego sprzętu gaśniczego i jego rozmieszczenie np. w szkole

x

x

x

- opisuje sposób obsługi gaśnic i hydrantu wewnętrznego

x

x

x

x

- rozpoznaje znaki ochrony przeciwpożarowej

x

x

x

- wyjaśnia, jak gasić zarzewie ognia i odzież płonącą na człowieku

cel

bdb

db

dst

dop

5. Zagrożenia powodziowe

x

x

x

x

x

wymienia główne przyczyny powodzi

x

x

x

x

x

wymienia zadania państwa w zakresie ochrony przeciwpowodziowej

x

x

x

x

wyjaśnia, jak należy się zachowywać w czasie powodzi

x

x

x

opisuje zasady postępowania po opadnięciu wód powodziowych

x

x

x

x

planuje niezbędne zapasy, które powinien zgromadzić dla swojej rodziny, aby

przetrwać kilka dni w sytuacji kryzysowej

x

x

x

x

uzasadnia bezwzględny nakaz stosowania się do poleceń służb ratowniczych i

sanitarnych w czasie powodzi

cel

bdb

db

dst

dop

6. Ekstremalne warunki pogodowe

x

x

x

x

x

- wymienia pogodowe zagrożenia dla bezpieczeństwa człowieka

x

x

x

x

-opisuje praktyczne sposoby przeciwdziałania zagrożeniom podczas intensywnych opadów śniegu oraz ekstremalnie niskich temperatur

x

x

x

x

- omawia sposoby ochrony przed niszczącymi skutkami upałów, wichury i gwałtownych burz

cel

bdb

db

dst

dop

7. Wypadki i katastrofy komunikacyjne. Uwolnienie

niebezpiecznych substancji chemicznych

x

x

x

x

x

- wymienia główne przyczyny wypadków komunikacyjnych

x

x

x

- opisuje zagrożenia towarzyszące tym wypadkom

x

x

x

x

x

- wymienia czynności, które należy wykonać, aby ocenić sytuację na miejscu zdarzenia, i stosuje tę wiedzę w praktyce

x

x

x

x

- omawia sposoby zapewnienia bezpieczeństwa poszkodowanym, ratownikowi, osobom postronnym i w miejscu zdarzenia

x

x

x

x

- omawia podstawowe zasady postępowania ratownika w miejscu zdarzenia (wypadek komunikacyjny)

x

x

x

- opisuje zasady kodowania informacji na tablicach ADR

x

x

x

x

- opisuje zasady zachowania się po uwolnieniu substancji toksycznych

cel

bdb

db

dst

dop

8. Zagrożenia terrorystyczne

x

x

x

- omawia genezę i formy współczesnych aktów terror

x

x

x

x

 opisuje zasady zachowania się na wypadek:

 strzelaniny

 znalezienia się w sytuacji zakładniczej

 ataku bombowego

 ataku gazowego

 otrzymania podejrzanej przesyłki

x

x

x

x

- rozumie konieczność powiadamiania służb porządkowych (policji, straży miejskiej) o podejrzanie zachowujących się osobach lub podejrzanych przedmiotach zauważonych w miejscach publicznych

cel

bdb

db

dst

dop

9. Próba ewakuacyjna

x

x

x

x

x

- zna ogólne zasady postępowania po ogłoszeniu ewakuacji

x

x

x

x

- rozpoznaje znaki ewakuacyjne, informacyjne i ochrony przeciwpożarowej

x

x

x

– zna treść szkolnej instrukcji ewakuacji

x

x

x

x

– prawidłowo wykonuje nakazane czynności

x

x

- wykazuje troskę o bezpieczeństwo własne i innych osób

x

x

x

x

- zachowuje spokój i opanowanie

Dział programowy

III. PODSTAWY PIERWSZEJ POMOCY

cel

bdb

db

dst

dop

1. Podstawowe wiadomości z zakresu pierwszej pomocy

x

x

x

– wyjaśnia termin „pierwsza pomoc”

x

x

x

x

– określa prawny i moralny obowiązek niesienia pomocy poszkodowanym

x

x

x

x

– wyjaśnia rolę układów: krążenia, nerwowego, oddechowego w utrzymaniu podstawowych funkcji życiowych

x

x

x

– wyjaśnia pojęcie „stan nagłego zagrożenia zdrowotnego”

x

x

x

x

- opisuje przyczyny i okoliczności prowadzące do szybkiego pogorszenia stanu zdrowia lub zagrożenia życia

x

x

x

x

- wyjaśnia znaczenie czasu podczas udzielania pierwszej pomocy

cel

bdb

db

dst

dop

2. Postępowanie w miejscu zdarzenia

x

x

x

x

x

– wymienia czynności, które na miejscu zdarzenia należy podjąć w trosce o bezpieczeństwo: świadka, ratownika, poszkodowanych, miejsca zdarzenia i pozostałych osób

x

x

x

x

x

– wskazuje sposób zabezpieczenia się ratownika w kontakcie z poszkodowanym

x

x

x

x

– demonstruje bezpieczny sposób zdejmowania rękawiczek jednorazowych

x

x

x

x

- poprawnie konstruuje komunikat wzywający pomoc fachową

x

x

x

x

x

- podaje numery alarmowe

x

x

x

- podaje przykład aplikacji na telefon pomocnej w udzielaniu pierwszej pomocy

x

x

x

opisuje wybrane sposoby transportu osób przytomnych i nieprzytomnych

cel

bdb

db

dst

dop

3. Pomoc osobie nieprzytomnej

x

x

x

x

– wyjaśnia pojęcie „nagłe zatrzymanie krążenia”

x

x

x

- opisuje ogniwa łańcucha przeżycia

x

x

x

x

- ocenia bezpieczeństwo miejsca wypadku

x

x

x

x

- ocenia stan świadomości poszkodowanego

x

x

x

x

x

– wymienia objawy utraty przytomności

x

x

x

x

– ocenia stan poszkodowanego wg schematu ABC

x

x

x

x

- udrażnia drogi oddechowe (rękoczynem czoło–żuchwa)

x

x

x

x

- wyjaśnia mechanizm niedrożności dróg oddechowych u osoby nieprzytomnej

x

x

x

x

sprawdza, czy poszkodowany oddycha

x

x

x

x

- układa poszkodowanego nieprzytomnego, ale oddychającego, w pozycji bezpiecznej

x

x

x

x

zapewnia poszkodowanemu ochronę termiczną

x

x

x

x

 - umiejętnie stosuje folię NRC

x

– wyjaśnia, kiedy można zastosować odwrócony schemat CAB

x

x

x

– wymienia główne przyczyny omdlenia

x

x

– charakteryzuje objawy zwiastujące omdlenie

x

x

- udziela pierwszej pomocy w przypadku omdlenia

cel

bdb

db

dst

dop

4. Resuscytacja krążeniowo--oddechowa

x

x

x

– definiuje pojęcie „resuscytacja krążeniowo-oddechowa”

x

x

- opisuje znaczenie RKO w akcji ratowniczej

x

x

x

x

x

- wymienia warunki i czynniki zapewniające realizację RKO na wysokim poziomie skuteczności

x

x

x

x

- omawia algorytm ratowniczy RKO u dorosłych i dzieci

x

x

x

x

– wykonuje pełen cykl RKO na manekinie dorosłego i niemowlęcia (samodzielnie i w parze)

x

x

x

x

– stosuje środki ochrony osobistej podczas wykonywania RKO

x

x

x

x

– opisuje działanie i obsługę automatycznego defibrylatora zewnętrznego

x

x

x

– przedstawia zalety zastosowania AED w akcji ratowniczej

cel

bdb

db

dst

dop

5. Apteczka pierwszej pomocy

x

x

x

- omawia przeznaczenie i podstawowe typy apteczek pierwszej pomocy

x

x

x

x

x

– wylicza przedmioty wchodzące w skład apteczki pierwszej pomocy:

 samochodowej

 turystycznej

 domowej

x

x

x

– opisuje zasady doboru i przechowywania składników apteczki pierwszej pomocy

x

x

– proponuje improwizowane środki opatrunkowe, zależnie od rodzaju zranienia

cel

bdb

db

dst

dop

6. Tamowanie krwotoków

x

x

x

x

x

– wyjaśnia pojęcia: rana, krwotok, opatrunek uciskowy, opatrunek osłaniający

x

x

x

x

– wyjaśnia pojęcia: rana, krwotok, opatrunek uciskowy, opatrunek osłaniający

x

x

x

x

- wymienia rodzaje krwotoków i charakteryzuje je

x

x

x

x

- stosuje rękawiczki ochronne podczas opatrywania ran

x

x

x

x

- bezpiecznie zdejmuje rękawiczki ochronne

x

x

- wykonuje opatrunek zależnie od miejsca zranienia (inne niż kończyna)

x

x

– demonstruje sposób tamowania krwotoku z nosa

cel

bdb

db

dst

dop

7. Złamania i zwichnięcia

x

x

x

– wyjaśnia pojęcia: złamanie, zwichnięcie, skręcenie

x

x

x

x

– zna i stosuje zasady doraźnego unieruchomienia kości i stawów

x

x

x

x

– zakłada temblak

– omawia pryncypialne zasady postępowania w przypadku podejrzenia urazów kręgosłupa

x

x

x

- opisuje najczęstsze okoliczności urazów kręgosłupa

x

x

x

– podaje przykłady zapobiegania urazom w domu, w pracy, podczas rekreacji i w sporcie

cel

bdb

db

dst

dop

8. Oparzenia i odmrożenia

x

x

x

x

x

– wyjaśnia pojęcia: oparzenie, udar słoneczny, udar cieplny, odmrożenie, wychłodzenie

x

x

x

x

– omawia zasady postępowania ratowniczego w przypadkach:

 oparzeń termicznych

 oparzeń środkami chemicznymi

 wychłodzenia organizmu i odmrożeń

x

x

x

x

– demonstruje sposób schładzania oparzonej kończyny

x

x

– proponuje skuteczne sposoby zapobiegania oparzeniom, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska domowego i małych dzieci

cel

bdb

db

dst

dop

9. Inne groźne przypadki

x

x

x

x

- omawia objawy oraz sposób udzielania pierwszej pomocy w przypadkach:

- zadławienia

 omawia schemat postępowania w przypadku zadławienia

 wykonuje na manekinie rękoczyny ratunkowe w przypadku zadławienia

 wymienia przykłady działań zapobiegających zadławieniu u małych dzieci

x

x

x

x

omawia objawy oraz sposób udzielania pierwszej pomocy w przypadkach:

– zawału serca

– udaru mózgu

– porażenia prądem

x

x

x

- omawia objawy oraz sposób udzielania pierwszej pomocy w przypadkach:

-napadu padaczkowego

- ciała obcego w oku

- zatrucia

- tonięcia

- ukąszenia

– użądlenia

x

x

x

x

– omawia sposoby zapewnienia bezpieczeństwa ratownika w wymienionych

wypadkach

Dział programowy

IV. EDUKACJA ZDROWOTNA / PROFILAKTYKA

ZDROWOTNA

Zdrowie w wymiarze indywidualnym i zbiorowym

cel

bdb

db

dst

dop

1. Zdrowie jako wartość. Zasady zdrowego stylu życia

x

x

x

– definiuje zdrowie

x

x

x

– wyjaśnia zależności między zdrowiem fizycznym, psychicznym, emocjonalnym a społecznym

x

x

x

x

x

x

x

x

– wymienia czynniki mające wpływ na zdrowie i różnicuje je na takie, które są niezależne od człowieka, i takie, na które ma on całkowity wpływ

– wymienia zachowania prozdrowotne

x

x

x

x

x

– wymienia zachowania szkodliwe dla zdrowia (ryzykowne) i wskazuje te, które szczególnie często występują wśród nastolatków

x

x

x

– opisuje przewidywane skutki zachowań korzystnych i niekorzystnych dla zdrowia, zarówno te krótko-, jak i długofalowe

x

x

x

x

– określa rzetelne źródła informacji o zdrowiu oraz świadczeniach i usługach medycznych

x

x

x

x

– wymienia wyznaczniki stanu ludzkiego organizmu i opisuje sposoby ich kontrolowania

x

x

x

x

– analizuje i ocenia własne zachowania i możliwości związane ze zdrowiem

x

x

x

– proponuje indywidualny plan żywieniowy, treningowy, program aktywnego wypoczynku oraz inne, istotne działania, sprzyjające jego prawidłowemu funkcjonowaniu w środowisku przyrodniczym i społecznym

cel

bdb

db

dst

dop

2. Choroby cywilizacyjne

x

x

x

– wymienia główne choroby cywilizacyjne

x

x

x

- wymienia główne przyczyny chorób cywilizacyjnych

x

x

x

x

- wyjaśnia wpływ stresu na zdrowie

x

x

x

x

– proponuje zestaw działań łagodzących skutki stresu

x

x

x

– omawia objawy depresji, anoreksji i uzależnień behawioralnych

x

x

– proponuje sposoby zapobiegania chorobom cywilizacyjnym

cel

bdb

db

dst

dop

3. Komunikacja interpersonalna w trosce o zdrowie

x

x

x

x

- omawia znaczenie prawidłowej komunikacji interpersonalnej

x

x

x

x

- wyjaśnia znaczenie terminów „komunikacja werbalna” i „komunikacja niewerbalna”

x

x

x

– wymienia i świadomie wykorzystuje elementy komunikacji niewerbalnej

x

x

- charakteryzuje strefy dystansu komunikacyjnego

x

x

x

x

x

– wymienia zasady aktywnego słuchania

x

x

x

x

x

– wymienia najczęstsze zakłócenia w komunikacji interpersonalnej oraz bariery komunikacyjne

x

x

x

x

x

– wymienia zasady asertywności

x

x

x

x

– buduje komunikaty asertywne

x

x

x

x

– odmawia stanowczo i z zachowaniem wysokiej kultury

x

x

x

– proponuje rozwiązania spornych kwestii zgodnie z zasadami negocjacji